Veel Bulls die in het afgelopen decennium zijn begonnen met beleggen, kennen maar één kleur: groen. Vanaf de financiële crisis in 2008 ging het praktisch in één rechte lijn omhoog, enkele correcties daargelaten. Tot de COVID-pandemie ons verraste en er in één week 30% van de S&P500 afvloog. Het regende one-liners zoals “dit is het begin van het einde” en men strooide gulzig met buzz words zoals “the great reset”. Niets bleek minder waar. De S&P500 verdubbelde in ruim anderhalf jaar tijd in waarde. Jan en alleman maakte fatzige winsten, vooral op hypeaandelen doordat de geldprintmachine op volle toeren draaide en de rentes kunstmatig laag werden gehouden.
Het was eind 2021 toen bij mij het een en ander begon te schuren. Ik zat in aandelen als Square, Just-Eat Takeaway, Plug Power en Crowdstrike. Het klonk gaaf en vrienden hadden deze aandelen ook, zal wel goed zitten… toch? Waarom ik deze aandelen had wist ik eigenlijk niet zo goed, los van dat ze me mooie rendementen hadden opgeleverd. Tegelijkertijd had ik een mooie flinke som geld gespaard, maar voelde ik me er niet comfortabel bij dit bedrag op eenzelfde roekeloze manier in aandelen om te zetten. Men zegt dat de markt zich moeilijk laat timen. Achteraf heb ik, met veel geluk, al deze aandelen op de top van de bull market eruit gedonderd en schoonschip gemaakt. Eerst investeren in mijn kennis, dan pas in aandelen.
What goes up, must come down
Vanaf begin 2022 ging het ineens snel. Poetin viel Oekraïne binnen, inflatie werd een probleem en de rentes vlogen omhoog. Daar zat ik dan, met mijn berg cash. Ik volgde (inter)nationale media om te begrijpen wat er in de economie en op de financiële markten speelde, maar had nog steeds geen idee wanneer een aandeel koopwaardig was. Na veel wikken, wegen en twijfelen toch heb ik toch het Boston Bay Bulls lidmaatschap aangeschaft: een schot in de roos. Als een hondsdolle terriër beet ik me vast in de wondere wereld van aandelen. Een jaar later kan ik zeggen dat ik me senang voel bij mijn opgebouwde portefeuille en de keuzes die ik daarin gemaakt heb. Ik ben er steeds minder mee bezig, wat voor mij een goed teken is. Graag neem ik jullie mee in de lessen die ik afgelopen periode heb geleerd.
1. De korte- versus de lange termijn
Op de korte termijn kan de markt best grillig zijn. De ene dag een dikke plus, de andere dag een vette min. Dit is hoe de aandelenmarkt werkt: elke seconde maken analisten, traders en fondsen een inschatting op basis van de meest recente data hoe ze zo veel mogelijk geld kunnen verdienen. Op de lange termijn gaat de markt altijd omhoog. Onder andere doordat de bevolking groeit en zo ook de economie, en we (door innovatie) efficiënter worden in wat we doen. When in doubt, zoom out! Als je de afgelopen 50 jaar in de brede markt hebt belegd, is het praktisch onmogelijk om hier met verlies uit te komen. Kijk verder dan de dagelijkse scores en laat de tijd het werk doen.
2. Bull markten winnen het altijd van bear markten
Onder de streep maken aandelen meer winst in bull markten dan dat ze in bear markten verliezen. Om precies te zijn duurt een bull markt gemiddeld 2.7 jaar en een bear market 9.7 maanden. Daarin winnen aandelen gemiddeld 114% tijdens een bull market, terwijl ze slechts 35% verliezen in een bear market. Met andere woorden: wees niet bang voor rode cijfers. Als je in de juiste aandelen zit die tegen acceptabele waarderingen zijn gekocht, komt het allemaal goed. Daarover gesproken…
3. Price-to-wattes?!
Ik heb zelf nog nooit een huis aangeschaft. Wel heb ik begrepen dat het aangeraden wordt een bouwkundig expert mee te nemen. Deze vriendelijke vriend checkt of het huis er een beetje fatsoenlijk aan toe en je geen verborgen bouwval met onvoorziene kosten koopt. Zo is het voor aandelen essentieel om te begrijpen wat de staat van een bedrijf is, voordat je hier een stukje van koopt. Gelukkig heb je hier geen dun-behaarde kakker uit oud-zuid voor nodig, dit kan je helemaal zelf. Ik ga er hier niet dieper op in, maar onderstaande ratio’s en informatie geeft mij een goed beeld in hoeverre een aandeel koopwaardig is. Vooral als je deze informatie door de tijd heen analyseert en vergelijkt met directe competitie. Relevante websites: SimplyWallStreet, Yahoo Finance, MacroTrends.
- Price-to-earnings growth (PEG)
- (forward) Price-to-earnings (PE)
- (forward) Price-to-sales (PS)
- (Price-to-) Free cashflow (FCF)
- Profit margins (operating, bruto, netto)
- Het verband tussen kosten, omzet en winst
- Worden aandelen teruggekocht of verwaterd?
- Hoe verhouden de liabilities zich tot de assets?
- Is de CEO de founder en hoe lang zit het management er al?
4. Go-time! Of… kan het nóg lager?
Je wilt het liefst zoveel mogelijk aandeel voor je zuurverdiende centen kopen. Ik vond het dan ook heel verleidelijk om mijn target prijs mee naar beneden te schuiven wanneer de markt daalde. Zo heb ik bijvoorbeeld ASML op €375 gemist terwijl dat aandeel nu zo’n €600 waard is. Achteraf is altijd mooi wonen, natuurlijk. Maar ik had tegen mezelf gezegd dat ik onder de €400 in zou stappen. Niet gedaan. Want “dat kon nog wel lager”. Niet dus. Bij NVIDIA hield ik me wel aan mijn eigen afspraak en stapte ik in op €135. Dat aandeel is nu bijna €300 waard.
Met andere woorden: maak op basis van je analyse afspraken met jezelf op welke prijs/prijzen het goed voelt om in te stappen. En doe dit vervolgens dan ook! In het tweede punt heb ik aangestipt dat bear markten niet eeuwig duren. Er komt een keer een eind aan. Altijd! En dan wil jij een dikke positie hebben opgebouwd in de aandelen waarvan jij denkt dat ze in een bull markt door het dak gaan. Je kan beter een paar procenten extra verlies hebben met een dikkere positie, dan dat je dit verlies bespaart blijft maar met een dunnere positie. Maak afspraken met jezelf, houd je eraan en wees niet bang voor rode cijfers!
5. Dollar Cost Average (DCA) Technische Analyse (TA) kunnen helpen
DCA was voor mij een goede tool om te dealen met de onzekerheden in punt 4. Niemand weet waar de bodem ligt, dus op de daling mee kopen klinkt voor mij logisch. De prijspunten die uit je analyse komen rollen waarop je wilt instappen, kun je naast bodems in de koersgrafieken leggen. En daar hoef je echt geen wiskundige voor te zijn. Op TradingView kun je vrij makkelijk op zoek gaan naar lijntjes of zones waarin een aandeel terug omhoog ketst. Als dit door de tijd heen meermaals voorkomt, heb je zojuist een bodem geïdentificeerd. Chapeau! Het is helemaal feest als deze bodem op dezelfde hoogte ligt als een eerdere top. In dit geval ga ik ervan uit dat het technisch gezien een mooi instap moment is. Het is met mijn beperkte kennis van technische analyse allesbehalve een waterdicht oordeel. Toch geeft het een extra dimensie aan mijn fundamentele analyse en heb ik beter zicht op bij welke prijzen ik wil aankopen.
6. Goede aandelen zijn zelden goedkoop en vaak duur
Het zou geweldig zijn als er universele vuistregels zijn voor goed geprijsde aandelen. Bij PEG van A, een PE van B en een PS van C is het go-time. Zo werkt het helaas niet. Zoveel soorten bedrijven, zoveel verschillende soorten waarderingen. In het begin bleef ik weg bij aandelen met een forse PE. Een hoge waardering geeft altijd meer risico, maar bij kwalitatief goede bedrijven ontkom je er niet aan nét iets meer te betalen. Het is dan ook zinvol om te kijken wat een PE gemiddeld doet, bijvoorbeeld over de afgelopen 5 of tien jaar. Ook kan het interessant zijn om te kijken wat de PE deed in vorige correcties of bear markten. Het geeft meer context en zet de waardering in perspectief. Dit geld overigens voor alle indicatoren genoemd in punt 3! FinBox heeft hier een goede database voor.
7. Op zoek naar vuistregels voor de volgende bear markt
Vuistregels voor een markt die onvoorspelbaarder is dan het weer… Dat gaat zeer waarschijnlijk niet lukken. Toch ga ik het proberen, zodat ik nog meer kan profiteren van de volgende bear markt.
- Houdt een schuin oog op de macro’s. De economie beweegt altijd in cyclussen. De volgende indicatoren kunnen je helpen te anticiperen op een neerwaartse cyclus:
- Voeren de centrale banken verruimend of verkrappend beleid, wat doet de inflatie, wat doen de rentes, hoe draait de economie, wat is de staat van de arbeidsmarkt?
- Men spreekt van een correctie wanneer de markt tussen de 10% en 20% daalt. Vanaf -20% is er sprake van een bear markt. Ik neem mezelf voor om tussen de -10% en -15% een fundamentele analyse te maken op de aandelen die ik wil (bij)kopen.
- Als deze op dat moment redelijk tot lichtelijke overprijst zijn, schaf ik aan. Zo profiteer ik van een mogelijke correctie. Zo niet, stel ik een paar grove prijspunten op waarbij ik wil kopen als de correctie overgaat in een bear markt.
- In dat geval maak ik dezelfde analyse tussen de -20% en -25% nog een keer en scherp ik deze prijspunten verder aan. Ik wil de volgende bear markt minder “bang” zijn om te kopen en eventueel verlies te leiden.
- Veel groei- en techaandelen die ik gevolgd heb, zijn deze bear markt minimaal door de helft gegaan (-50%). In de toekomst kijk ik ook met een schuin oog naar halvering van de koers. Op dit bedrag stel ik de laatste koopmomenten van mijn DCA-strategie af.
Zo dan. Dat was hem! Mijn laatste tip, advies en wens: deel je vragen en onzekerheden in de community. Er zijn genoeg (ervaren) Bulls die je graag op weg helpen een betere belegger te worden. Beleggen lijkt soms moeilijk. Mijn ervaring is dat er binnen deze complexiteit goed te begrijpen handvatten beschikbaar zijn, waarmee je een stabiele en goed renderende portefeuille kan bouwen. Het is aan jou ernaar te vragen en ze vast te pakken! We spreken elkaar in de Discord!
